ODTÜ, gezegenler arası haberleşme altyapısı kurmak için çalışmalara başladı. Yürütülen proje, bilim dünyası tarafından “Nobel öncesi ödül” olarak görülen Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) tarafından Advanced Grant desteği kazandı. Bu çalışma ile uzayda Türkiye adresli haberleşme protokolleri kullanılacak. GO Space (Goal Oriented Networking for Space) isimli proje, uzaydaki iletişim ihtiyacını karşılayacak. Uzayda toplanan veriler Dünya’ya büyük çanak antenler ve uydularla iletiliyor. Uzaydaki çalışmaların artmasıyla birlikte unsurlar arasında doğrudan iletişim ihtiyacı doğdu.
Uzay ortamındaki yörüngesel hareket gerçekleştiği için bağlantılar zamana göre değişkenlik gösteriyor. Verilerin ara noktalarda depolanması ve sonra geri iletilmesi zorunluluğu doğuyor. Dilediğiniz zaman uçtan uca veri iletemiyorsunuz.
GO SPACE ile uzaydaki koşullara uyum sağlayabilen semantik ve hedef odaklı haberleşme ağ geliştirilecek. Uzayda gerekli olan hem spektrum ve enerji yükünü en aza indireceğiz ve uzay araçlarının daha etkin haberleşmesi sağlanacak. Gerçek uydular üzerinde prototip uygulamalar ve gezegenler arasında uygulanacak yeni haberleşme protokolleri geliştirilecek.
Almanya kullanacak
ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elif Uysal, yeni protokollerin Dünya ile Ay arasında hızla artması beklenen veri trafiğini taşımaya yönelik olarak Alman Uzay ve Havacılık Merkezi ile iş birliği halinde uygulanacağını belirterek, “Dolayısıyla proje ile ülkemiz uzay teknolojilerine büyük bir katkı sunacak. Türkiye, 5 yıl içerisinde gezegenler arası internetin yapı taşlarının oluşturulmasında öncü ülkelerden biri olacak.” değerlendirmesinde bulundu.
6G standartlarına girecek
Elif Uysal, proje çıktılarının derin uzay haberleşmesi standartlarının yanı sıra 6G standardına da girmesini hedeflediklerini bildirdi. Uydu haberleşmesi için araştırma grubuyla birlikte son bir yılda Türkiye adına pek çok patent başvurusuna katkı verdiklerini belirten Uysal, “Bu konuda patent portföyü oluşturarak Türkiye’nin standartlara katkı yapmasına yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ülkemizin 6G’de de söz sahibi olmasına yönelik çalışıyoruz.” dedi.
Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) tarafından fon alan araştırmacılardan 14’ü Nobel ödülü kazandı. Bu nedenle ERC’den destek alan projeler büyük ilgi görüyor. ODTÜ’de, toplam bütçeleri 10 milyon Euro’dan fazla, 1’i yakın zamanda tamamlanan 4’ü devam eden toplamda 5 ERC projesi bulunuyor.
